Không
chỉ trên các tuyến cao tốc, hệ thống giao thông thông minh cũng góp phần giải
quyết nhiều vấn đề khi được triển khai bên trong thành phố
Sự thuận tiện trong quá trình di chuyển của con người, hàng
hóa và dịch vụ thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế - xã hội và phát triển của
đô thị. Một mạng lưới giao thông được quy hoạch tốt và quản lý hiệu quả là điều
bắt buộc đối với bất kỳ thành phố thông minh (Smart city) nào. Đó là lý do Hệ
thống giao thông thông minh ITS (Intelligent Transport System) cần được triển
khai bên trong các thành phố.
Hệ thống giao thông thông minh nội đô là một thành phần của
Trung tâm điều hành thông minh IOC (Intelligent Operation Center), đóng vai trò
như xương sống, giúp thành phố hoạt động trơn tru, linh hoạt.
Những tính năng chính này của ITS nội đô khiến hệ thống giao
thông thành phố vận hành trơn tru hơn:
1. Quản lý giao thông công cộng
Dịch vụ này nhằm mục đích khuyến khích người dân sử dụng
phương tiện giao thông công cộng. ITS nội đô cung cấp công cụ tự động hóa, lập
kế hoạch và quản lý giao thông công cộng hiệu quả nhờ sự trợ giúp của phân tích
dữ liệu thời gian thực trên các tuyến đường khác nhau.
Thông tin thời gian thực được cập nhật nhanh chóng, cho phép
cư dân nắm được lịch trình xe di chuyển. Đồng thời, những thông tin này hỗ trợ
người điều khiển phương tiện cũng như người điều phối tại trung tâm đưa ra phản
ứng kịp thời trong trường hợp phương tiện đi chệch hướng, chậm trễ hoặc một số
tình huống khẩn cấp khác
2. Thông tin về tuyến đường
Nếu khách du lịch có thông tin trước về tuyến đường phù hợp
nhất cho hành trình của họ, việc đi lại sẽ trở nên dễ dàng và thoải mái hơn.
Thông tin thời gian thực về tình trạng giao thông, hệ thống chuyển tuyến, khúc
cua gấp, biển báo giao thông, tình trạng đường xá, thao tác người lái và các hướng
dẫn chi tiết khác về tuyến đường có thể nâng cao trải nghiệm di chuyển cho
khách du lịch.
Người lái xe cũng có thể truy cập tất cả dữ liệu này
thông qua máy tính, điện thoại thông minh kết nối internet. Ngoài ra, người
tham gia giao thông cũng được cung cấp thông tin hữu ích về thời gian di chuyển,
tình trạng lưu lượng giao thông, hoạt động xây dựng đường bộ, tuyến đường chuyển
tuyến, giá phí cầu đường, bãi đỗ xe còn trống thông qua biển báo thông báo có
thể thay đổi (VMS), thiết bị liên lạc và kết nối không dây.
3. Kiểm soát an toàn cho người và phương tiện
Đây là dịch vụ đảm bảo an toàn cho người lái thông qua thông
tin liên quan đến cảnh giác và kiểm soát phương tiện. Người lái có thể đánh giá
khả năng hoạt động, hiệu suất của xe và điều kiện đường xá. Họ cũng sẽ được cảnh
báo về bất kỳ rủi ro va chạm nào phía trước hoặc phía sau khi đang chuyển làn
đường hoặc rẽ ở giao lộ bằng cách theo dõi vị trí những phương tiện khác thông
qua ứng dụng di động.
Ngoài ra, các cảm biến tiên tiến trên xe có thể hỗ trợ người
lái trong điều kiện tầm nhìn hạn chế do thời tiết xấu, ánh sáng kém bằng cách
chụp ảnh môi trường xung quanh. Chức năng này hướng đến mục tiêu giảm tai nạn
nhờ cảnh báo người điều khiển/điều hành khẩn cấp về vụ va chạm sắp xảy ra.
Thời gian biểu điện tử
Bảng thời gian điện tử giúp người dân nắm được thời gian đến
và đi, chậm trễ, chuyển tuyến và nối chuyến tại bến xe khách, trạm trung chuyển,
bến xe buýt. Thông tin này giúp người dân đưa ra quyết định sáng suốt hoặc điều
chỉnh lịch trình di chuyển phù hợp với nhu cầu của mình.
4. Hệ thống thanh toán điện tử
Với sự tích hợp thanh toán điện tử trong giao thông vận tải,
người dân không phải mất thời gian chờ mua vé lượt. Họ có thể tạo một tài khoản
thanh toán điện tử tích hợp với thẻ di chuyển cho xe buýt, tàu điện ngầm, xe lửa,
thu phí không dừng,... Loại thẻ này có thể được nạp tiền trực tuyến, tại các cửa
hàng bán lẻ hoặc trạm trung chuyển.
II. Ứng dụng công nghệ nổi bật trong ITS nội đô
Để hệ thống giao thông thông minh nội đô hoạt động hiệu quả,
nhiều công nghệ cốt lõi đã được tích hợp, bao gồm:
1. Trung tâm giám sát điều hành IOC (Intelligent Operation
Center)
Hệ thống phần mềm giám sát điều hành giao thông cho phép
giám sát, kiểm soát tình trạng tuyến đường hiệu quả. Hệ thống phát hiện, ghi nhận
và cảnh báo sự kiện, sự cố, vi phạm xảy ra trên tuyến bằng công nghệ trí tuệ
nhân tạo (AI - Artificial Intelligence).
Những thông tin này hiển thị trong thời gian thực trên màn
hình của trung tâm điều hành ở dạng bảng biểu, bình đồ số. Nhờ đó, cơ quan quản
lý dễ dàng, thuận tiện theo dõi tổng thể, trực quan để giám sát toàn bộ tuyến,
thiết bị,...
2. Hệ thống theo dõi nâng cao
Ngày nay, phần lớn các phương tiện đều được trang bị GPS
(Global Positioning System - Hệ thống định vị toàn cầu) trong xe. Hệ thống GPS
cung cấp giao tiếp hai chiều, giúp chuyên gia giao thông và lực lượng chức năng
định vị, kiểm tra phương tiện vi phạm trật tự an toàn giao thông.
Với người tham gia giao thông, điện thoại thông minh, ứng dụng
di động, bản đồ Google đã trở thành công cụ hữu ích trong việc theo dõi mật độ
giao thông, định vị các tuyến đường và địa điểm khác nhau. Nhờ đó, quá trình di
chuyển trở nên thuận lợi và tiết kiệm thời gian hơn.
3. Công nghệ cảm biến tiên tiến
Hệ thống giao thông thông minh nội đô được tích hợp cảm biến
thông minh cả trong phương tiện và cơ sở hạ tầng đường bộ. Ví dụ: Công nghệ nhận
dạng tần số vô tuyến (RFID - Radio-frequency identification) kết hợp cảm biến
trên đèn giao thông thông minh điều hành luồng giao thông hiệu quả, đồng thời,
đảm bảo an toàn cho người lái xe nơi thành phố đông đúc.
Sử dụng cảm biến Lidar : Công nghệ Lidar cho phép quản lý đo
đếm chính xác phương tiện từ đó giúp đơn vị vận hành tại trung tâm IOC dễ dàng
phát hiện các tình trạng giao thông tăng cao từ đó đưa ra các biện pháp điều tiết
giao thông phù hợp.
Cảm biến
Lidar kết hợp AI camera
Sử áp dụng công nghệ thực tế ảo vào điều hành giao lộ
4. Phát hiện phương tiện qua AI camera
Camera trí tuệ nhân tạo (AI Camera) hoặc giám sát CCTV có thể
giải quyết nhiều vấn đề cho cơ quan quản lý trong việc giám sát, xử phạt vi phạm
trật tự an toàn giao thông. Hình ảnh được camera ghi lại tại những địa điểm trọng
yếu và nút giao chính giúp người vận hành quan sát luồng giao thông, xác định bất
kỳ tình huống khẩn cấp hoặc tắc nghẽn nào.
Nhờ các công nghệ cảm biến RFID, Lidar, tính năng phát hiện
biển số tự động hỗ trợ kiểm tra xe vì mục đích an ninh. Cùng với đó, AI camera
cung cấp hình ảnh làm cơ sở, bằng chứng để lực lượng chức năng thực hiện xử phạt
hành vi vi phạm.
5. Hệ thống đèn giao thông tiên tiến
Hệ thống đèn giao thông thông minh có thể tự động điều chỉnh,
hiển thị tín hiệu theo từng tình huống giao thông khác nhau (Giờ cao điểm, tắc
nghẽn, thông thoáng, phương tiện khẩn cấp đi qua,...) mà không cần bất kỳ sự hiện
diện và hành động thủ công nào.
Hệ thống giám sát nút giao sử dụng công nghệ Lidar và điều
khiển hệ thống đèn giao thông thông minh tự động điều khiển tùy thuộc vào tình
trạng giao thông
Mô hình quản lý giao hộ thông minh
6. Dịch vụ xe gọi điện tử khẩn cấp
Trong tình huống khẩn cấp như tai nạn hoặc bất kỳ rủi ro
ngoài ý muốn nào, cảm biến trên xe có thể thiết lập liên lạc với trung tâm cứu
hộ gần đó. Cuộc gọi điện tử giúp tài xế kết nối với nhân viên điều hành đã qua
đào tạo, đồng thời truyền trực tiếp thông tin liên quan về trung tâm xử lý như
thời gian, địa điểm, hướng di chuyển, hình dạng phương tiện.
Cuộc gọi khẩn cấp đã trở thành dịch vụ bắt buộc trang bị ở
nhiều quốc gia tại Châu Âu. Theo đó, tất cả các phương tiện phải có dịch vụ cuộc
gọi điện tử khẩn cấp mới được phê duyệt.
7. Bãi đỗ xe thông minh
Số lượng phương tiện quá lớn khiến nhiều thành phố phải đối
mặt với tình trạng thiếu hụt điểm đỗ xe. Quá trình tìm kiếm nơi dừng đỗ mất nhiều
thời gian, hao tốn nhiên liệu, chi phí đắt đỏ,...
Các vấn đề hiện nay cho bãi đỗ xe nội đô
Bãi đỗ xe thông minh là giải pháp cho vấn đề này nhờ mô hình
xây dựng đặc biệt, kết nối internet, camera an ninh, từ đó tăng sức chứa và hiệu
quả kiểm soát phương tiện ra vào. Chủ phương tiện cũng có thể tìm kiếm, theo
dõi những bãi đỗ xe gần nhất, còn trống, phù hợp với tuyến đường và lịch trình
di chuyển.
Hướng xử lý vấn đề
Có thể nói, triển khai ITS nội đô gây ra nhiều thách thức đối với các quốc gia đang phát triển. Tuy nhiên, hiệu quả mà hệ thống này mang lại là vô cùng thiết thực. Do đó, không ít nơi đã có những động thái tập trung vào phát triển ITS nội đô, trong đó có Việt Nam. Công ty Tầm Nhìn là một trong những đơn vị tiên phong trong việc đầu tư phát triển ứng dụng giao thông thông minh đô thị, với kinh nghiệm và cập nhật công nghệ hiện đại, chúng tôi tự tin có thể mang đến cho các đối tác giải pháp tốt nhất về hệ sinh thái ITS nội đô.
